Tổng hợp các bệnh thường gặp ở gà người chăn nuôi cần biết

Việc nuôi gà tại Việt Nam rất đa dạng với nhiều cấp độ từ nhỏ lẻ trong gia đình cho tới các trang trại lớn. Nông dân luôn đặc biệt quan tâm đến các vấn đề sức khỏe thường gặp của gà. Trong bài viết này, tructiepdagac1 sẽ giới thiệu đến bà con các bệnh thường gặp ở gà phổ biến nhất để chẩn đoán và kịp thời điều trị nhé.

Các bệnh thường gặp ở gà người chăn nuôi cần biết:

Bệnh Newcastle

Bệnh này rất nguy hiểm cho gà, do virus Paramyxo gây ra và có nhiều loại huyết thanh dựa trên mức độ độc lực. Các triệu chứng của gà bị bệnh bao gồm sự uể oải, ăn ít, uống nhiều nước, lông bị xù và sốt cao. 

Bệnh cũng gây ra các tổn thương nghiêm trọng đến hệ thần kinh và cơ quan vận động. Không có thuốc đặc trị, nhưng việc bổ sung Vitamin C và Vitamin nhóm B cùng với cải thiện chất lượng khẩu phần có thể giúp giảm tỷ lệ tử vong. Phòng bệnh bằng vaccine là cách hiệu quả nhất.

Xem chi tiết tại: Bệnh Newcastle ở gà

Bệnh Marek

Do virus Herpes type B gây ra, bệnh Marek là một trong những bệnh nguy hiểm nhất đối với gà, với tỷ lệ tử vong có thể lên đến 60 – 70%. Triệu chứng bao gồm liệt chân và cánh, giảm phản xạ mắt, khó thở, và gà chết có xác khô, gầy. Không có thuốc điều trị, phòng bệnh là biện pháp chính.

Thiếu hụt dinh dưỡng

Đây là một vấn đề phổ biến trong chăn nuôi gà trên toàn thế giới. Gà nuôi trong chuồng cần được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng để tránh vấn đề sức khỏe và ảnh hưởng đến năng suất. Ví dụ, thiếu canxi sẽ khiến gà còi cọc và gặp vấn đề với cấu trúc xương, đồng thời giảm năng suất đẻ trứng.

Ngoại ký sinh trùng

Các loại ký sinh trùng này bám vào da hoặc lỗ chân lông gà để hút máu hoặc truyền bệnh. Sự phá hại của chúng phụ thuộc vào số lượng ký sinh trùng, tình trạng dinh dưỡng của gà và các bệnh kế phát. Chia thành bốn nhóm chính là rận, rệp ve và bọ chét, chúng gây ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng và sản lượng trứng của gà.

Nội ký sinh trùng

Ký sinh trùng sống trong cơ thể gà, đặc biệt ảnh hưởng đến gà con với hệ miễn dịch yếu. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm giữ vệ sinh chuồng trại, chọn gà giống đã tiêm phòng, cách ly gà bệnh, và sử dụng thảo mộc để tăng cường hệ miễn dịch.

Bệnh đầu đen

Gà mắc bệnh đầu đen thường sốt cao, có biểu hiện lù rù, đi ỉa phân có màu sáp vàng hoặc đen, đôi khi lẫn máu, tương tự như triệu chứng của bệnh cầu trùng. Nếu chỉ quan sát bên ngoài, rất dễ nhầm lẫn với các bệnh ký sinh trùng đường máu. Khi mổ khám, có thể thấy gan của gà xuất hiện các đám hoại tử màu trắng trên bề mặt và manh tràng sưng to, chứa chất rắn màu trắng bên trong.

Bệnh nhiễm trùng máu do E.coli

Vi khuẩn E.coli gây ra tình trạng viêm ruột, viêm niêm mạc ruột, và viêm các xoang. Điều này có thể dẫn đến nhiễm độc gan và ngộ độc toàn thân, cuối cùng dẫn đến cái chết của con vật.

Bệnh thương hàn ở gà

Do vi khuẩn Salmonella gallinarum gây ra, bệnh thương hàn khiến gà bị viêm và hoại tử đường tiêu hóa. Gà con thường ỉa phân trắng có nhiều chất nhầy, phân lợn cợn. Gà lớn có biểu hiện ủ rũ, lông xù, khớp chân và đùi sưng to, khó đi lại, chướng bụng và không đi ngoài được.

Bệnh IC – Sổ mũi truyền nhiễm ở gà

Bệnh IC, hay còn gọi là bệnh sổ mũi truyền nhiễm, do vi khuẩn Avibacterium paragallinarum gây ra. Triệu chứng chính của bệnh là viêm mũi và viêm xoang dưới mắt, thường có dịch nhầy xuất hiện quanh lỗ mũi và khô lại, dẫn đến phù nề mặt và yếm của gà.

Bệnh Leucosis

Gà bị leucosis sẽ gầy, giảm ăn, ủ rũ, và có biểu hiện tiêu chảy. Mào của chúng trở nên nhợt nhạt. Gà đẻ sẽ rõ ràng giảm sản lượng trứng. Có thể quan sát thấy các khối u không rõ ranh giới, hình thành trên gan, lách và ruột.

Bệnh nấm phổi ở gà

Ở gà con, bệnh này gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, kém ăn, mắt lim dim, và gà thường tách khỏi đàn. Gà có biểu hiện thở khó, chảy nhiều nước mũi. Đối với gà trưởng thành, bệnh gây ra sự gầy yếu, giảm cân đáng kể, khát nước và khó thở, phải há mỏ để thở. Phổi và túi khí của gà bị ảnh hưởng có những tổn thương màu trắng, vàng, hoặc xanh lá.

Bệnh cầu trùng ở gà

Trong chăn nuôi gà công nghiệp, bệnh cầu trùng là một trong những bệnh phổ biến nhất. Nó khiến gà chậm lớn và dễ mắc các bệnh truyền nhiễm khác như E.coli, Gumboro, tụ huyết trùng. 

Gà mắc bệnh thường có triệu chứng mệt mỏi, ủ rũ, ít vận động, lông xù, và phân có màu trắng xanh lẫn máu và dịch nhầy. Hai hình thức cầu trùng nguy hiểm nhất là cầu trùng ruột non và cầu trùng manh tràng.

Bệnh toi gà (tụ huyết trùng ở gà)

Bệnh này phổ biến vào thời điểm giao mùa, thường xảy ra ở gà trên 2 tháng tuổi. Có ba thể của bệnh:

• Thể quá cấp tính: Gà sốt cao, ủ rũ, mệt mỏi, chảy ra nước nhớt có lẫn bọt và máu từ miệng, da gà tím tái, khó thở, đầu sưng phồng.
• Thể cấp tính: Gà sốt cao, chảy dãi có thể lẫn máu, đi lại chậm chạp, phân nâu lỏng, mào và yếm tím bầm.
• Thể mãn tính: Gà sụt cân nghiêm trọng, xuống mã, yếm sưng phù và dần cứng và hoại tử, phân lỏng màu vàng.

Bệnh cúm gia cầm

Bệnh này có thời gian ủ bệnh kéo dài và dễ lây lan. Gà bị cúm gia cầm thường sốt cao và “háo nước”. Mào tím, tụt hoặc xoăn lại. Gà thường đứng tụm lại, lông xù, chảy nước mắt, đi phân xanh vàng lẫn máu, chân xuất huyết, phù đầu. Tiêu hủy toàn đàn là phương án thường được áp dụng khi phát hiện bệnh.

Bệnh giun đũa ở gà

Gà mắc bệnh này thường kém ăn, chậm lớn và có thể bỏ ăn hoàn toàn. Đi ỉa phân loãng và có thể gặp tình trạng thiếu máu, mào nhợt. Khi mổ khám thường tìm thấy giun trong ống ruột, niêm mạc ruột bị sưng, tụ huyết và xuất huyết.

Hiện tượng cắn mổ nhau ở gà (Cannibalism)

Cắn mổ nhau là hiện tượng thường gặp ở gà, chúng mổ lông, mổ mào, mổ đuôi, mổ ngón chân và đặc biệt là mổ hậu môn của nhau. Khi một con gà bị chảy máu, điều này kích thích các con khác tập trung mổ vào vết thương, làm bùng phát hiện tượng cắn mổ. 

Nguyên nhân có thể do không cắt mỏ, mất cân bằng dinh dưỡng, lai giống cận huyết, mật độ nuôi cao, ánh sáng mạnh, chuồng quá nóng, hoặc thiếu máng ăn và nước uống. 

Các yếu tố khác như bệnh truyền nhiễm, giun sán, sử dụng kháng sinh kéo dài, hoặc rối loạn hormone trong thời kỳ sinh sản cũng có thể góp phần gây ra bệnh. Làm ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và chất lượng thịt của gà. Việc quản lý chuồng trại khoa học và thích hợp là cần thiết để phòng tránh tình trạng này.

Hội chứng giảm đẻ trên gà (EDS 76 – Egg Drop Syndrome)

EDS 76 là một bệnh truyền nhiễm ảnh hưởng đến gà mái, khiến cho sản lượng trứng giảm đột ngột. Bệnh còn khiến trứng bị dị dạng, nhăn nheo, có màu vỏ bất thường, lòng trắng loãng, và tỉ lệ ấp nở giảm nghiêm trọng.

Bệnh trúng độc Aflatoxin

Aflatoxin là một bệnh xảy ra khi gà tiêu thụ thức ăn bị hư hỏng hoặc mốc. Bệnh có hai thể là thể cấp tính và mãn tính. Ở thể cấp tính, bệnh tiến triển quá nhanh, khó can thiệp kịp thời, trong khi thể mãn tính có biểu hiện lâm sàng không rõ ràng. 

Phòng bệnh bằng cách không cho gà ăn thức ăn có nấm mốc, kiểm tra kỹ lưỡng nguyên liệu thức ăn và áp dụng phương pháp bảo quản thức ăn tốt để tránh nấm mốc.

Bệnh thiếu vitamin ở gà

Bệnh thiếu vitamin có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào loại vitamin mà gà thiếu hụt:

• Vitamin A: Dẫn đến sự giảm số lượng trứng, lòng đỏ trứng nhợt nhạt và sự tăng trọng không hiệu quả.
• Vitamin B1: Làm giảm cảm giác thèm ăn và gây viêm đa dây thần kinh.
• Vitamin B2: Nguyên nhân của tình trạng cong ngón chân, viêm da, sự chậm phát triển, và giảm sản lượng trứng cũng như tỷ lệ ấp nở.
• Vitamin B5: Gây viêm da nhẹ và hình thành vảy cứng ở mỏ và chân.
• Vitamin B6: Làm giảm sản lượng trứng và tỷ lệ ấp nở trứng.
• Vitamin B12: Gây thiếu máu, chậm phát triển và chết phôi.
• Vitamin D3: Làm cho vỏ trứng yếu, mỏng, giảm sản lượng trứng và tỷ lệ ấp thành công, gây ra tình trạng vẹo xương và ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng.
• Vitamin E: Gây sưng các khớp, làm giảm khả năng sinh sản.
• Vitamin K: Gây ra hiện tượng máu đông chậm, xuất huyết nội tạng.
• Vitamin PP (niacin): Gây sưng khớp, tiêu chảy, viêm lưỡi và xoang miệng.
• Folic acid: Ảnh hưởng đến sự phát triển chậm, thiếu máu, lông xơ xác, giảm sản lượng trứng và tỷ lệ ấp nở, và giảm khả năng co bóp của ống dẫn trứng.
• Vitamin H (biotin): Viêm da xung quanh chân, mỏ và mắt.

Bệnh Gumboro (Viêm túi huyệt truyền nhiễm)

Bệnh Gumboro, hay còn gọi là viêm túi huyệt truyền nhiễm, ảnh hưởng đến túi huyệt (vùng sau hậu môn) khiến nó sưng to và cơ vùng hậu môn co bóp mạnh, khiến gà có biểu hiện như muốn đi ỉa nhưng không thể. Phân của gà thường trắng loãng ban đầu, sau chuyển sang màu vàng trắng, xanh vàng và đôi khi lẫn máu. Sau 6-8 giờ, gà thường xơ xác, xù lông và run rẩy.

Hy vọng với những chia sẻ về các bệnh thường gặp ở gà trên đây đã giúp bà con có thêm kiến thức về chăn nuôi gà và giúp đàn gà của mình luôn khỏe mạnh.